Paweł Rędziak, wiceburmistrz miasta i gminy Ożarów:
W programie znaleźliśmy się dzięki udziałowi w programie tzw. 'norweskim', w ramach którego w ciągu 3 lat zostały wyremontowane wszystkie obiekty publiczne na terenie gminy Ożarów. Działania te zostały wykonane w ramach termomodernizacji /wymiana okien i drzwi, wymiana całych systemów CO, wymiana kotłowni, ocieplenie ścian i stropów/. Był to typowy projekt 'twardy'. Miał on na celu oszczędzanie energii. Faktyczne zużycie energii po termomodernizacji zostało ograniczone co przynosi wymierne efekty finansowe dla gminy.
Efekty uczestnictwa w programie INTENSE;
Przekonanie, że istnieje konieczność oszczędzania energii.
- Zapoznanie się z nowymi technologiami i rozwiązaniami dotyczącymi efektywności energetycznej budynków. Przy projektowaniu nowego budynku zaplecza sportowego jako źródła ciepła zaplanowano pompy ciepła oraz kolektory słoneczne. Budowa ukończona w 2011 roku.
- Poznanie odnawialnych źródeł energii. Propozycja budowy biogazowni spotkała się z bardzo dużym oporem społecznym – nie udało się przekonać mieszkańców do budowy. Trwają prace projektowe związane z budową ferm wiatrowych.
- Oszczędzanie energii oraz odnawialne źródła energii w procesie opracowywania Planu Zagospodarowania Przestrzennego. Obecnie trwają prace związane z opracowaniem nowego Studium Zagospodarowania Przestrzennego i Kierunków Zagospodarowania dla gminy Ożarów. Będzie to podstawowy dokument mówiący o możliwościach inwestowania na terenie gminy. W dokumencie tym określono tereny na których można będzie wybudować np. fermy wiatrowe. Zarezerwowane zostały tereny pod fotowoltaikę. Oddzielny rozdział został poświęcony energetyce i konieczności jej oszczędzania i produkcji z odnawialnych źródeł.
- W czasie spotkań z mieszkańcami poruszane są kwestie związane z oszczędzaniem i odnawialnymi źródłami energii. W czasie festynów /Dni Ożarowa/ i pikników /10 urodziny basenu/ prezentowane są materiały, które zostały opracowane w ramach projektu. Cieszą się one dużym zainteresowaniem. Bardzo dużo pytań dotycz kolektorów słonecznych i ich możliwości instalowania w domu.
- Zostały zorganizowane spotkania z wójtami, burmistrzami lub pracownikami urzędów gmin z terenu województwa świętokrzyskiego na których zostały przedstawione cele i zdania projektu INTENSE. W spotkaniach tych uczestniczyli pracownicy zakładów i jednostek z terenu gminy Ożarów i sąsiednich. Uczestniczyli przedstawiciele firm projektowych oraz wykonawczych z branży budowlanej. Tematyka oszczędzania energii cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem.
Mini-projekt: kolektory słoneczne na krytej pływalni w Ożarowie;
- W związku z realizowaną inwestycją 'budowa kolektorów słonecznych oraz gruntowego wymiennika ciepła na krytej pływalni NEPTUN w Ożarowie' wykorzystane zostały doświadczenia nabyte podczas pracy przy projekcie INTENSE.
- Dzięki wiedzy i doświadczeniu nabytemu w projekcie INTENSE rozpoczęte zostały prace związane z poszukiwaniem możliwych rozwiązań celem ograniczenia zużycia energii na krytej pływalni. Basen jest obiektem, który zużywa bardzo dużo energii do ogrzania wody jak również do ogrzania lub ochłodzenia powietrza w hali basenowej.
- Po wielu rozmowach i wizytach na istniejących i działających basenach doszliśmy do wniosku, że jednym z możliwych do zastosowania rozwiązań jest zainstalowanie kolektorów słonecznych oraz gruntowego wymiennika ciepła. Ponieważ na rynku znajduje się wiele rodzajów kolektorów korzystając z doświadczeń partnerów z Niemiec wybrane zostały kolektory powietrzne jako najbardziej efektywne.
- Projekt został przedstawiony jako mini-
- Konsultanci z Niemiec zaproponowali aby w procedurze wyboru wykonawcy zapisać wymóg osiągnięcia efektu energetycznego. Jest to całkiem inne podejście do procedury wyboru wykonawcy niż dotychczas stosowane, który uwzględniały jedynie zaproponowaną cenę za wykonane roboty. Zaproponowane zapisy zmuszają wykonawcę do zastosowania najlepszych dostępnych na rynku technik i technologii po to by osiągnąć efekt, którym nie jest tylko wybudowanie obiektu, ale ograniczenie zużycia energii przy zastosowanych rozwiązaniach.
- W trakcie zorganizowanych spotkań z wójtami, burmistrzami zaproponowane rozwiązanie cieszyło się dużym zainteresowaniem i wywołało dyskusję na ten temat. Szczególnie podobało się powiązanie wykonania obiektu wraz z osiągnięciem efektu energetycznego. Przedstawiciele gmin, które mają zamiar budować baseny byli tym bardzo zainteresowani.
- Obecnie w procedurach wyboru oferty na realizowane zadania – jeśli jest tylko możliwość przewidujemy takie zapisy. Zmiana prawa w Polsce doprowadziła do tego, że po wykonaniu obiektu mieszkalnego istnieje konieczność opracowania audytu energetycznego budynku. Dlatego też inwestorzy co raz częściej mogą stosować zapisy uwzględniające w kryteriach wyboru efekt energetyczny. W związku z tym nasz 'mini projekt' może być pomocny przy wyborze procedury przez inwestorów. Może on również pokazywać problemy i modyfikacje jakie muszą być dokonane w procedurze tak by w efekcie uzyskać najlepsze oferty.
- Zakończenie budowy kolektorów słonecznych na basenie stało się kolejną okazją do pokazania zaangażowania gminy Ożarów problemami oszczędzania energii jak również okazją do wymiany doświadczeń z innymi gminami w tym zakresie. Wywiązała się także dyskusja wśród mieszkańców Ożarowa na temat odnawialnych źródeł energii i konieczności jej oszczędzania.
- Nasze doświadczenia z uczestnictwa w projekcie INTENSE pokazujemy naszym sąsiadom i staramy się ich namówić do uczestnictwa w różnych projektach realizowanych przez instytucje Unii Europejskiej – niestety istnieje bariera językowa.
English summary:
Participation in the INTENSE project was for Ożarów an opportunity to learn more about energy efficiency and innovative approaches to municipal energy saving.
The knowledge was put to use when the municipality decided to carry out the plan of renovation and retrofitting of a municipal swimming pool. The building was planned to be fitted with better insulation, energy-effective air conditioning and renewable heat sources (solar panel and ground heat exchanger). Inspired by knowledge gained during the project, municipal officials decided to go beyond simple technical measures and implement an innovative tendering procedure that would ensure stable, long-term energy savings, with real-time monitoring. To achieve this end, the official tender, published by the municipality, was discusses with German consultants (as part of project activities), who proposed a new requirement, based on similar solutions from western Europe, that would oblige the would-be contractor to not only install certain technical solutions, but to guarantee monitoring of energy savings and achievement of certain, specified, amount of energy saved in definite periods of time.
Such requirements were not used in polish tendering procedures before (usually the price is the only criterion), and were for many contractors quite surprising. Some companies were reluctant to take part in the tender under these new obligations. However, in the end a willing contractor was chosen.
The innovative approach was considered a success by the municipality, which is now planning to implement similar solutions in incoming tenders. Also, neighboring municipalities were interested in possibility of better energy savings and are now consulting with Ożarów about changes in their tendering procedure.
